Tr
En
Ge
Ru
KARBON VE SU AYAK İZİ NEDİR?
Karbon Ayak İzi Nasıl Hesaplanır?
Faaliyetlerimizin gezegenimiz üzerinde bir etkisi olduğunu ve bunun hesaplanabildiğini biliyor muydunuz? Bu etkinin adı karbon ayak izi. Hem bireyler hem de kurumlar özelinde hesaplanabilen bu iz, ulaşım tercihleri, yeme alışkanlıkları, enerji kullanımı, alışveriş gibi günlük alışkanlıklarımızdan tutun da işletmelerin üretim süreçlerine kadar tüm faaliyetlerimizin gezegende bıraktığı izi ifade ediyor. Peki karbon ayak izi nasıl hesaplanır? Gelin ayrıntılı olarak inceleyelim.
Karbon ayak izi nedir? Nasıl hesaplanır?
Karbon ayak izi faaliyetlerimiz sonucu atmosfere yayılan karbondioksit ve metan dahil tüm sera gazlarının (CO2) ton eşdeğeri cinsinden miktarıdır. Tıpkı bireylerin her birinin kendi kişisel karbon ayak izine sahip olması gibi, şirketler de üretim aşamasında veya ürünlerin taşınması sırasında karbondioksit, metan, hidroflorokarbonlar gibi sera gazı üretir.
Bir bireyin ve kuruluşun karbon ayak izi, gerçekleştirdiği faaliyetlerle doğrudan veya dolaylı olarak saldığı tüm sera gazı emisyonlarını içerir. Bireyler için doğrudan karbon ayak izi, yeme alışkanlıklarımız, ulaşım tercihlerimiz, elektrik ve su kullanımımız gibi günlük hareketlerimiz sırasında doğrudan sebep olduğumuz karbon salımıdır. Bireyler için dolaylı karbon ayak izi ise, kullandığımız ürünlerin üretimi, taşınması ve doğada yok olmaları sırasında yani tüm yaşam döngüsü boyunca açığa çıkan sera gazlarının karbon cinsinden miktarıdır.
“Karbon ayak izi faaliyetlerimiz sonucu atmosfere yayılan karbondioksit ve metan dahil tüm sera gazlarının (CO2) ton eşdeğeri cinsinden miktarıdır. Tıpkı bireylerin her birinin kendi kişisel karbon ayak izine sahip olması gibi, şirketler de üretim aşamasında veya ürünlerin taşınması sırasında karbondioksit, metan, hidroflorokarbonlar gibi sera gazı üretir.”
Karbon ayak izi hesaplanmasına yönelik kılavuz için tıklayınız.
Su Ayak İzi Nedir, Nasıl Hesaplanır?
Su ayak izi, birim işlemde tüketilen suyun miktarını ve türünü gösteren bir terimdir. Herhangi bir ürün veya hizmetin üretiminde, bir bireyin günlük yaşantısında küçük veya büyük ölçeklerde su ayak izi hesaplama işlemi yapılabilir. Bu işlem sayesinde ne kadar temiz suyun boşa harcandığı, ne kadar su tasarrufu yapılarak aynı işlemin tamamlanabileceği değerlendirilir. Ayrıca suyun türüne göre bir sınıflandırma da yapıldığından, tüketim esnasında harcanan suyun niteliğinde de gerekli düzenlemeler yapılabilir. Su ayak izi hesaplayıcı ile yapılan hesaplar, ne kadar su tasarrufu yapılması gerektiği ve bu durumun üretim sürecine etkileri hakkında bilgi vericidir. Direkt olarak su kullanımının haricinde, dolaylı yoldan yapılan su tüketimlerini ortaya çıkaran önemli bir göstergedir. Bu göstergeler baz alınarak daha fazla su tasarrufu yapmak mümkündür.
Su Ayak İzi Nedir?
Su ayak izi üretimde harcanan suyun sadece miktarını belirtmekle kalmayan, aynı zamanda türünü ve nerede / ne amaçla harcandığını da gösteren bir göstergedir. Burada su ayak izi bileşenleri üç farklı başlıkta ele alınır.
Mavi su ayak izi, “mavi su” adı verilen kaynaklardan, yani yüzey ve yeraltı sularından oluşur. Üretimde kullanılan yer altı ve yüzey sularının hacmini belirtir. Yeşil su ayak izi ise yağmur suyu tüketimini ifade eder.
Bu harlaşma ve yağış miktarları göz önünde bulundurularak hesaplanan yeşil su ayak izi, satın aldığınız herhangi bir üründe veya günlük herhangi bir alışkanlığınızda tükettiğiniz suyun kaçta kaçının yağmur suyu kaynaklı olduğunu ifade etmektedir.
Bunların yanında ‘gri su ayak izi’ mevcuttur. Ürünün üretiminde neden olduğu su kirliliğini ifade eden bu değer, birey bazlı hesaplamalarda günlük aktivitelerde bireysel olarak neden olunan su kirliliği olarak düşünülebilir. Gri su ayak izi, ürünün üretiminde kullanılan kirli su olarak algılanılmamalı, bu kirliliğin etkisini azaltmak için harcanan temiz su olarak algılanmalıdır. Bu aşamada gri su oranı yüksek olan ürünlerde, kirliliği azaltmak için harcanan tatlı su rakamsal olarak ifade edilmektedir.